Pieśni mają to do siebie, że nie znają granic. Wędrują wzdłuż i wszerz, wznoszą ponad górami, lasami, przekazywane są z ust do ust. Nie dziwi zatem, że słowa są przekręcane, podmieniane, tym bardziej, jeśli ich znaczenie nie jest zrozumiałe dla odbiorcy.

Serce nam krwawi, gdy słyszymy zdeformowane łemkowskie utwory, ich błędna wersja krąży po internecie i każdy się nią wzoruje. Nie chodzi tutaj o drobne różnice, kolejność zwrotek, ale zmianę treści i dostosowywanie jej do swojego języka.

Dlatego dziś odczarujemy tekst łemkowskiej emigranckiej pieśni "Полетіл бым на край сьвіта" [poletił bŷm na kraj świta].

Полетіл бым на край сьвіта
Як вітер, што в поли літат,
Гей, в гамерицкій край,
Лем жаль мі тя, моя хыжо (х2)
Соломяна, жаль.

Кєд в нас превелика біда,
Не можна заробиц хліба,
Гей, мушу іхац в даль.
Лем жаль мі вас, моі верхы (х2)
Зелененькы, жаль.

Ой жаль мі вас, сейкы сивы,
Што-м вас плекал без три зимы,
Гей, жаль мі вас, жаль,
Бо інакше бым поіхал (х2)
В гамерицкій край.

Ой жаль мі тя, моя страно,
Де жыют мамичка з няньом,
Гей, жаль мі тя, жаль,
Хоц в нас біда, та не піду (х2)
В гамерицкій край.

I tutaj chcemy się pochylić szczególnie nad słowem
? сейкы [sejkŷ].

To słowo jest nagminnie przekręcane, ukraińscy wykonawcy śpiewają "сойки сиві" (siwe sójki). Przecież to zupełnie nie ma sensu, bo dlaczego gazda miałby hodować sójki przez trzy zimy?

Mowa tutaj o wołach z długimi rogami, węgierskim bydle stepowym, wykorzystywanym niegdyś do prac polowych, m.in. do orki (zdjęcia w karuzeli).

? плекати [plekaty] - dbać o coś, karmić, troszczyć się (w zależności od kontekstu)

Jeśli jakieś słowa łemkowskich pieśni są dla Was niezrozumiałe - piszcie do nas - postaramy się wyjaśnić ich znaczenie.

Na zdjęciu orka w polu, Berest 1923
(źródło: "Zapomniane obrazy. Łemkowszczyzna w fotografiach Johna Masleya z lat 1923-1938")

Ilustracja w karuzeli to fragment obrazu węgierskiego malarza Feszty Árpád "Przybycie Węgrów do Panonii".

#fajposwomu #файпосвому #łemkowie #poletivbymnakrajsvita #лемківскасьпіванка #лемкы #łemkowie #lemko #лем #lem #łemkowskie #lemkos #lemkovyna #lemkowyna #łemkowszczyzna #karpaty #карпаты #węgry #hungary #pieśni #magyarszürkemarha