Znacie łemkowską piosenkę "Іду домів"? [idu domiw] Zwróćcie uwagę, czy aby...
Znacie łemkowską piosenkę "Іду домів"? [idu domiw]
Zwróćcie uwagę, czy aby na pewno śpiewacie dobrze tekst ?
?
Іду домів іду, дома ня чекают,
бо моі мамочка водичкы не мают.
Не мают, не мают, але будут мати,
як приду до дому, піду ім набрати.
[idu domiw idu, doma nia czekajut,
bo moi mamoczka wodyczkŷ ne majut,
ne majut, ne majut, ale budut maty,
jak prydu do domu, pidu im nabraty]
Często na łemkowskich imprezach słyszymy, że każdy śpiewa ten tekst trochę inaczej - моя мамочка [moja mamoczka] i піду ій набрати [pidu ij nabraty]. I oczywiście samodzielnie te frazy byłyby jak najbardziej poprawne, bo nie ma obowiązku używania liczby mnogiej, która w języku łemkowskim jest pewnego rodzaju formą grzecznościową - zwracamy się "na wy" do dziadków, osób od nas starszych, obcych lub jeśli chcemy wyrazić szacunek czy powagę. W przypadku tej piosenki nie chodzi tylko o kwestię wyboru, ale o spójność z resztą tekstu. Zobaczcie sami...
? "дома ня чекают" [doma nia czekajut]
? "водичкы не мают" [wodyczkŷ ne majut]
? "але будут мати" [ale budut maty]
Wszystkie czasowniki dotyczące matki są w liczbie mnogiej, dlatego by utrzymać sens i spójność z resztą tekstu, powinniśmy trzymać się formy grzecznościowej. A zatem...
✅ моі мамочка [moi mamoczka]
✅ піду ім набрати [pidu im nabraty]
Zwróćcie uwagę, że nie tylko czasownik występuje w liczbie mnogiej, ale też zaimek.
A żeby nie było tak łatwo, w ostatnich dwóch wersach drugiej zwrotki przyjęta jest liczba pojedyncza :) Dlaczego? Jest to bezpośredni zwrot dziecka do matki, skraca się tutaj dystans.
?
Піду ім набрати до той студеночкы,
де ся назберали мамины слезочкы.
Дуже єс нас, мамко, дуже діти мала,
а тепер на старіст сама єс остала.
[pidu im nabraty do toj studenoczkŷ
de sia nazberaly mamynŷ slezoczkŷ
duże jes nas, mamko, duże dity mała,
a teper na starist sama jes ostała]
A czy Wy używacie jeszcze formy grzecznościowej? W stosunku do dziadków, a może też do rodziców?
? двоіти [dwoity] - zwracać się "na wy", w liczbie mnogiej
? Не треба мі двоіти. [ne treba mi dwoity] - Nie ma potrzeby, by zwracać się do mnie tak oficjalnie.
#fajposwomu #файпосвому #бабарадят #łemkowszczyzna #łemkowie #łemkowski #lemko #лемкы