Niedawno podczas przygotowywania obiadu zastanowiło nas, czy wiecie, jak po łemkowsku nazywa się twarda część kapusty, zwana głąbem kapuścianym. Gdy zapytaliśmy o to na relacji, ucieszyło nas, że sporo osób znało odpowiedź.

Większość podała słowo ? кочан [koczan]. Pojawiły się też propozycje słowa ? качан [kaczan], z którą wcześniej się nie spotkaliśmy. Dopiero wtedy dowiedzieliśmy się, że po polsku właśnie taka forma występuje - z pisownią przez "a". Łemkowie również jej używają.

Ankieta przeprowadzona na relacji pokazała, że
50% odbiorców używa formy кочан [koczan],
23% odbiorców używa formy качан [kaczan],
12% odbiorców używa obu form zamiennie,
15% odbiorców nie używa żadnego z tych słów.

A jak mówi się u Was?

"Кочан" może oznaczać również kolbę kukurydzy. Znaleźliśmy ten wyraz w słownikach innych Słowian, z różną pisownią, akcentami, a czasem nieco odmiennym znaczeniem (np. jako określenie na główkę kapusty, a nie na jej rdzeń). Niełatwo znaleźć dziś to słowo, gdyż wyszło z użycia, często podawane jest jako archaizm. Nasze przyjaciółki z Bułgarii nie mogły wyjść z podziwu, gdy podczas wspólnych rozmów o języku okazało się, że łemkowskie słowo кочан i jego pochodne pokrywają się znaczeniowo z bułgarskim.

A jakie to pokrewne słowa?

? кочаніти [koczanity] - marznąć, drętwieć (nie tylko z zimna), sztywnieć

? скочаніле [skoczaniłe] - zdrętwiałe

Przykłady:
? Скочаніл єм зо зимна, мушу ся загріти.
? Так долго єм го тримал, же мам скочанілы рукы.
? Невыгідні было сідити, ногы мам як кочаны – нияк іх не чую.

A Wy znaliście te słowa? Czy może są dla Was zupełnym zaskoczeniem?

#fajposwomu #файпосвому #лемкы #лемко #łemkowski #łemkowie #słowianie #slavic #językłemkowski #лемківскійязык #lemko #кочан #kocan